Təhsil Nazirliyi hüquqi aktlara əməl etmir... Vüqar Dadaşovla müsahibə

Xarici rəsmi sənədlərin leqalaşdırılması barədə tanınmış hüquqşünas, Qarabağ Qazisi Vüqar Dadaşovla müsahibəni oxucularımıza təqdim edirik.

-Salam Vüqar müəllim

-Salam

-Vüqar müəllim,  xaricidə təhsil almış şəxslərin diplomlarının leqalaşdırılmaslnda hansı çətinliklər, problemlər var?

 -Avropa regionunda ali təhsil sahəsində ixtisasların tanınması haqqında Konvensiyanın təsdiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası 5 mart 2004-cü il №  595-IIQ” Qanunununa əsasən Azərbaycan Respublikası 1961-ci il oktyabrın 5-də Haaqa şəhərində imzalanmış "Xarici rəsmi sənədlərin leqalaşdırılması tələbini ləğv edən Konvensiya" ya qoşulub.

Bu “Xarici rəsmi sənədlərin leqalaşdırılması tələbini ləğv edən konvensiya”ya 130 ölkə qoşulub, Avropa ölkələri, ABŞ, MDB, Türkiyə,  Rusiya, Ukrayna, baltik yanı ölkələr və sair ölkələr var.

Xarici dövlətlərin ali təhsil sahəsində ixtisaslarının tanınması və ekvivalentliyinin müəyyən edilməsi (nostrifikasiyası) Qaydalarının təsdiq edilməsi haqqında  Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 64 saylı Qərarı var, həmin qərar 13 may 2003-cü ildə imzalanıb.

Görünən odur ki, bu günümüzə kimi Nazirlər Kabinetinin 64 saylı Qərarı 5mart 2004-cü il 595-IIQ saylı Azərbaycan Respublikası qanununa əsasən həmin Konvensiyaya uyğunlaşdırılmayıb.   Əlbəttə həmin qərara əsasən müəyyən edilmiş Qaydalar xarici dövlətlərin ixtisas sənədlərinin tanınması üçün icra mexanizmidir, lakin təkmilləşdirilməsi və konvensiyaya tam uyğunlaşdırılması vacibdir və artıq bu məsələ çox gecikmişdir. Hələ də Təhsil Nazirliyi Azərbaycan həmin Konvensiyaya qoşulmamışdan əvvəlki dövrdə qəbul edilmiş Nazirlər Kabinetinin 64 qərar qərarı ilə fəaliyyət göstərir. Bu da o deməkdir Təhsil Nazirliyi nə Azərbaycan qanunlarına  nədə  Konvensiyanın tələblərinə əməl etmir və bu səbəblərə görə də xaricdə təhsil almış şəxslərin təhsil haqında sənədlərinin leqalaşdırılmasında  nəzərə çarpan dərəcədə problemlər var.

-Vüqar müəllim, bildiyimiz kimi xaricdə təhsil alanların  əksəriyyəti Rusiya, Ukraynada daha doğrusu MDB ölkələrində çoxluq  təşkil edir. Bu dövlətlərlə əlavə beynəlxalq müqavilə və razılaşmalar varmı?

-Əlbəttə, qeyd edim ki, mən özümdə Rusiyada iki ali təhsil almışam və şəxsən mənim özümdə belə problem yaşamışam. Hətta Azərbaycandakı Rusiya səfirliyə müraciət edərək təhsil haqqında sənədlərin qarşılıqlı tanınması məsələsinə aydınlıq gətirilməsini xahiş etmişdim və mənə rəsmi qaydada cavab verilərək, ali təhsil haqqında qarşılıqlı razılaşmaya əsasən diplomların təsdiq edilməsi tələb edilməməsi göstərilmişdi.

Diqqətinizə çatdırım ki,  23 sentyabr 2002-ci il tarixdə Azərbaycan hökumətinin  Rusiya hökuməti arasında bağlanmış razılaşmaya  əsasən tərəflər bir birlərinin verdikləri təhsil haqqında sənədi, alimlik  dərəcələri və adları  qarşılıqlı tanımalıdırlar.

31 may 2013-cü ildə imzalanmış razılaşmaya əsasən  MDB ölkələri arasında ali təhsil səviyyəsinin və ekvivalenti haqqında sənədlər qarşılıqlı tanınır.

Əlavə olaraq isə  Nazirlər Kabinetinin 64 saylı Qərarının

1.6. “Azərbaycan Respublikasının tərəfdaş çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə və dövlətlər arası razılaşmalar da ekvivalentlik müəyyən edilibsə, ekvivalentlik haqqında Şəhadətnamə ekspertiza keçirilmədən verilir” göstərilsə də faktiki bu tələblərə əməl edilmir.

 Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 148-ci maddəsinin II hissəsinə əsasən  “Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr Azərbaycan Respublikasının hüquq sisteminin ayrılmaz tərkib hissəsidir” və həmin qanunvericilik irarxiyası aşağıdakı normativ hüquqi aktlardan ibarətdir

Maddə148. Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik sisteminə daxil olan aktlar

I. Qanunvericilik sistemi aşağıdakı normativ hüquqi aktlardan ibarətdir:

1) Konstitusiya;

2) referendumla qəbul edilmiş aktlar;

3) qanunlar;

4) fərmanlar;

5) Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarları;

6) mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının normativ aktları.

II. Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik sisteminin ayrılmaz tərkib hissəsidir.

Bütün bunlara baxmayaraq Təhsil Nazirliyi süni maneələr yaradır və bu haqlı narazılıqlara səbəb olur.

-Vüqar müəllim, əgər belə süni maneələrə vətəndaş məruz qalırsa hüquqi baxımdan problemini necə həll edə bilər? 

Ərizəçi tərəfindən təqdim olunan sənədlərə bir qayda olaraq, bütün lazımi sənədlər təqdim olunduğu gündən başlayaraq 1 ay müddətində baxılır. Dövlət rüsumu 50 manatdır.

Əgər təhsil haqqında sənədin tanınması Təhsil Nazirliyi imtina edibsə və ya bu məsələni süni şəkildə gecikdirirsə edibsə o halda, İnzibati Məhkəməyə müraciət edərək təhsil haqqında sənədin tanınması və müvafiq sənədin şəhadətnamənin verilməsini barədə iddia tələbləri qaldırıla bilər.

   Yeri gəlmişkən deyim ki,  xaricidə təhsil almış şəxslərin diplomlarının leqalaşdırılmasında problemlərin həlli üçün və digər səbəblərə görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti 17 yanvar 2019-cu il tarixli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin tabeliyində ki Akkreditasiya və Nostrifikasiya İdarəsinin ləğv edilməsinin və onun funksiyalarının Nazirliyin Aparatı vasitəsilə həyata keçirilməsi qərar verdi.

Ümid varıq ki, bu sahədə problemlər öz həllini tapacaq.

 -Vüqar müəllim maraqlı müsahibə üçün təşəkkür edirəm

-Məndə öz növbəmdə sizə təşəkkür edirəm ki, bu problemlər  diqqətinizdən yayınmayıb.

Sədaqət Əliyeva
"Nöqtə" ictimai-siyasi, hüquqi qəzetinin müxbiri

    

SNN NEWS-Haber